ΛΟΥΚΑΣ ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Τό προσχέδιο τῆς ἔκθεσης τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς γιά τό κόστος τῆς ἐργασίας καί τῆς ἀσφάλισης

("Εφημερίδα του Κ.Σ.Μ."/τεύχος 157/Δεκέμβριος 2011)

Ὅλοι οἱ οἰκονομικοί παράγοντες πού διαμορφώνουν τό κόστος τῆς ἐργασίας ἐπιβάλλεται νά τεθοῦν ὑπό τόν μικροσκοπικό ἔλεγχο τῶν κοινωνικῶν ἑταίρων πρίν ἀπό τήν ὑπογραφή τῶν συλλογικῶν συμβάσεων, προειδοποιεῖ τό προσχέδιο τῆς ἔκθεσης τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς γιά τά ἐργασιακά καί τά ἀσφαλιστικά μας ζητήματα. Χάριν συντομίας θά ἀναφέρεται ἀπό ἐδῶ καί κάτω μονολεκτικά: τό προσχέδιο.

Ἀναρτήθηκε πρόσφατα στό διαδίκτυο καί περιέχει ἕνα σαφές μήνυμα ὄχι μόνο πρός τήν ἐργοδοτική καί τήν συνδικαλιστική πλευρά, ἀλλά καί πρός τήν κυβέρνηση: Ὁ,τιδήποτε ἐπηρεάζει τό κόστος ἐργασίας, ἡμερομίσθια ἀνειδικεύτων, μισθοί ἐργατοτεχνιτῶν, γενικά οἱ ἀποδοχές ἐργασίας, τά διάφορα ἐπιδόματα καί τά ἄλλα «κεκτημένα» καθώς καί οἱ εἰσφορές τῆς κοινωνικῆς ἀσφάλισης πού ἐπιβαρύνουν τό μισθολογικό κόστος, πρέπει νά ἐπανεξετασθοῦν πολύ προσεκτικά.

Ἀπό τό προσχέδιο προκύπτει ἡ ἐπιθυμία τῶν Βρυξελλῶν νά προχωρήσει ἄμεσα ἡ κυβέρνηση στόν κοινωνικό διάλογο γιά τήν ἐπίτευξη μιᾶς «ἐθνικῆς τριμεροῦς συμφωνίας» γιά τήν τόνωση τῆς ἀπασχόλησης, τῆς ἀνταγωνιστικότητας καί τῆς ἀνάπτυξης στήν Ἑλλάδα. Πηγή τῶν σκέψεων του εἶναι, ὅτι βασική προϋπόθεση γιά τήν προσέλκυση τῶν πολυπόθητων ξένων ἐπενδύσεων εἶναι ἡ κοινωνική εἰρήνη. Αὐτή ὅμως δέν μπορεῖ παρά νά ὑποστεῖ σκληρή δοκιμασία ἀπό τήν αὐξανόμενη ἀνεργία. Τό προσχέδιο τήν ὑπολογίζει νά ἀνέλθει τό 16% πού ἔφθασε ἐφέτος (ἕνα ἱστορικά ὑψηλό ποσοστό ἀνεργίας, λέει) στό 17,5% τό 2012. (Πολλοί Ἕλληνες λέμε, μακάρι νά μείνει ὡς ἐκεῖ, διότι ἡ αὐξητική τάση της εἶναι τρομακτική.)

Οἱ προβλέψεις τῶν Βρυξελλῶν παίρνουν ἕνα αἰσιόδοξο χρῶμα, ὅταν ἀναφέρονται στήν ἀπασχόληση τῶν ἐτῶν 2014 καί 2015. Προβλέπουν μιά μικρή κάμψη τῆς ἀνεργίας. Στό 16,8% τό 2014, στό 16,5% τό 2015.

Ὅτι ἀνέβηκε ἐφέτος στόν βαθμό αὐτό ἡ ἀνεργία, τό ἀποδίδει τό προσχέδο στήν ἄρνηση τῶν ὑπεύθυνων τῆς ἐργασιακῆς πολιτικῆς νά προβοῦν σέ σοβαρές ἀλλαγές στίς συνθῆκες τῆς ἀγορᾶς της. Ὁ θεσμός τῆς ΕΓΣΕΕ (Ἐθνικῆς Γενικῆς Συλλογικῆς Σύμβασης Ἐργασίας) τίθεται φανερά στό στόχαστρο τοῦ προσχεδίου. Ἀσκεῖ αὐστηρή κριτική, ὑποστηρίζοντας ὅτι οἱ αὐξήσεις στούς κατώτατους μισθούς κατά 1,6 τόν περασμένο Ἰούλιο, ὅπως ὅριζε ἡ τριετής ΕΓΣΕΕ 2009-2011, εἶναι ὑπεύθυνη γιά τήν αὔξηση τῆς ἀνεργίας. Συγκεκριμένα τονίζει, ὅτι «ἡ αὔξηση αὐτή δέν συνάδει μέ τίς οἰκονομικές συνθῆκες καί τούς κινδύνους γιά περαιτέρω ἐπιδείνωση καί διόγκωση τῆς ἀνεργίας τῶν ἐργαζομένων χαμηλῶν προσόντων».

Εἴπαμε ἤδη ὅτι οἱ συντάκτες τοῦ προσχεδίου ἐλπίζουν ὅτι τό 2013 θά εἶναι ἔτος μεταβατικό, ἐκκίνηση μιᾶς δειλῆς πορείας γιά ἀνάκαμψη. Ἀλλά πῶς; Μέ τήν μείωση τοῦ κόστους ἐργασίας, (ἄρα καί τῶν ἀποδοχῶν) λόγω τῆς συνεχιζόμενης διεθνοῦς ὕφεσης καί τῶν πρωτοφανῶν δημοσίων παρεμβάσεων μέ στόχο τίς μισθολογικές δαπάνες.

Οἱ ἐφαρμογή τοῦ νέου μισθολογίου γιά τόν δημόσιο τομέα, τό ὁποῖο μέ τήν κατάργηση τῶν εἰδικῶν μισθολογίων καί τήν ἐνσωμάτωση στόν μισθό τῶν διαφόρων ἐπιδομάτων, προβλέπεται ὅτι θά μειώσει τίς ἀποδοχές τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων κατά 17% στά ἑπόμενα τρία χρόνια.

Τά συνταξιοδοτικά

Τό δεύτερο σκέλος τοῦ προσχεδίου ἐπικεντρώνει τό ἐνδιαφέρον του σέ ἕνα ἄλλο μεγάλο κοινωνικό θέμα πού ἀφορᾶ τό βιοτικό ἐπίπεδο τῶν συνταξιούχων τῆς χώρας: Τίς ἐπικουρικές συντάξεις. Προτείνει τήν ἀναμόρφωση τοῦ συστήματος τῶν ἐπικουρικῶν συντάξεων. Ἀναγνωρίζει, ὅτι στό χῶρο τοῦ συνταξιοδοτικοῦ συστήματος ἔχουν σημειωθεῖ θετικά βήματα τίς τελευταῖες δεκαετίες. Τονίζει τήν μείωση τῶν δαπανῶν πού προῆλθαν ἀπό τίς ἑνοποιήσεις τῶν διαφόρων ταμείων, τόν ἐξορθολογισμό τῶν ἰατροφαρμακευτικῶν δαπανῶν, τήν καταπολέμηση τῆς εἰσφοροδιαφυγῆς. Ὑπογραμμίζει ὅτι οἱ κυβερνήσεις πρέπει νά ὑλοποιήσουν τίς δεσμεύσεις τους ὅσον ἀφορᾶ τό κόστος τῶν ἀναπηρικῶν συντάξεων καί τόν βαρύ φάκελο τῶν ΒΑΕ (βαρέα καί ἀνθυγιεινά ἐπαγγέλματα). Οἱ ἀναπηρικές συντάξεις πρέπει νά περιορισθοῦν στό 10% τῶν συνταξιούχων, ἀντί τοῦ 14% στό ὁποῖο ἀντιστοιχεῖ σήμερα.

Μετά τίς ἀναπηρικές συντάξεις ἡ προσοχή τῶν κυβερνήσεων εἶναι ἀπαραίτητο νά ἐπικεντρωθεῖ στό σύστημα τῶν ἐπικουρικῶν συντάξεων. Τά ἀποτελέσματα τῶν ἀναλογιστικῶν μελετῶν πού ἔχουν ἐκπονήσει διάφοροι ὀργανισμοί βρίσκοντα στήν διάθεση τῆς κυβέρνησης γιά νά προχωρήσει στήν ἀναγκαία μείωση τῶν ταμείων τῆς συμπληρωματικῆς ἀσφάλισης καί τόν περιορισμό τῶν ἐλλειμμάτων.

Οἱ συντάκτες τοῦ προσχεδίου «φωτογραφίζουν» τά «εὐγενῆ» ταμεῖα διαφόρων κλάδων, ὅπως τῆς Τράπεζας τῆς Ἑλλάδος, καί προβάλλουν στίς διοικήσεις αὐτῶν τῶν ὀργανισμῶν, ὅτι εἶναι καιρός νά καταθέσουν νέες προτάσεις. Οἱ ὁποῖες νά ὁρίζουν ἕνα συνταξιοδοτικό καθεστώς πού νά μήν ξεφεύγει πολύ, ὅπως συμβαίνει σήμερα, ἀπό τά ἰσχύοντα στόν πρῶτο συνταξιοδοτικό φορέα τῆς χώρας, τό ΙΚΑ-ΤΕΑΜ.

Τό «διά ταῦτα» πρός τήν κυβέρνηση ὅσον ἀφορᾶ τήν ἐπικουρική ἀσφάλιση εἶναι σαφές καί ξεκάθαρο: «νά ἐγγυηθεῖ τήν δημοσιονομική οὐδετερότητα τῶν συμπληρωματικῶν συνταξιοδοτικῶν συστημάτων μέσω μιᾶς αὐστηρῆς σύνδεσης εἰσφορῶν καί παροχῶν».

Ὡς πρός τίς ἐκκρεμότητες τοῦ ὑπουργείου γιά τήν κοινωνική ἀσφάλιση, ἀνησυχεῖ γιά τήν καθυστέρηση μιᾶς λίστας βαρέων καί ἀνθυγιεινῶν ἐπαγγελμάτων, καί τονίζει ὅτι τό νέο καθεστώς τῶν ΒΑΕ, τό ὁποῖο δέν θά καλύπτει στό μέλλον πάνω ἀπό τό 10% τῶν ἐργαζομένων, ἐπείγει νά πραγματοποιηθεῖ.

Ἡ ἀνάγνωση τοῦ προσχεδίου τῆς ἔκθεσης, πού δέν θά ἀργήσει ἀσφαλῶς νά γίνει ἡ ἴδια ἡ ἔκθεση, δέν εἶναι εὐχάριστη. Ἀλλά ἐκεῖ πού φθάσαμε, ὅλες οἱ γνωριμίες μέ τήν πραγματικότητα εἶναι θλιβερές.