ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΧΑΡΙΟΥ: Τα θετικά και τα αρνητικά των εξελίξεων στην οικονομία

(ομιλία της 31ης Μαρτίου 2014)

 

Υπάρχουν μηνύματα ότι το κλίμα για τη χώρα μας γίνεται ελπιδοφόρο. Προέρχονται από σωρεία περιστατικών και προβάλλονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Προχθεσινό δημοσίευμα της έγκυρης “Wall Street Journal” αναδεικνύει τα θετικά μηνύματα που εκπέμπει πλέον η ελληνική οικονομία. «Η Ελλάδα κινείται πλέον στον δικό της σκοπό, σε ζητήματα ζωτικής σημασίας που σχετίζονται με τον προϋπολογισμό, την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί ένδειξη του πόσο η ανάκαμψη της οικονομίας, η αισιοδοξία των αγορών και η αυξανόμενη εμπιστοσύνη στον πρωθυπουργό έχουν αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού.».

Πριν λίγες μέρες δύο ελληνικές συστημικές τράπεζες ολοκλήρωσαν τις αυξήσεις του μετοχικού τους κεφαλαίου, ζητώντας από τη διεθνή αγορά 2,95 δισεκατομμύρια ευρώ και οι επενδυτές προσέφεραν 5,4 δισ. Διευρύνεται έτσι η μετοχική τους βάση με αύξηση της ιδιωτικής συμμετοχής, επιταχύνοντας τις διαδικασίες συμμετοχής στον ιδιωτικό τομέα. Η Eurobank φαίνεται ότι έχει εξασφαλίσει επενδύσεις ιδιωτικές κάποιων δισεκατομμυρίων, αλλά υπάρχει το πρόβλημα του Τ.Χ.Σ. Ως φαίνεται και όπως διαβεβαιώνει και ο Πρόεδρος της Τ.Ε. το τραπεζικό μας σύστημα δεν βρίσκεται σε κίνδυνο. Έχουν αποταμιεύσεις 160 δισ., μειωμένες φυσικά από εκείνες πριν από την κρίση. Η καλή του κατάσταση, πάντως, οφείλεται και στην ευρωπαϊκή στήριξη. Το πρόβλημα, βέβαια, είναι να ανακάμψουν σε βαθμό να μπορούν να επιτελέσουν την θεμελιώδη αποστολή τους, την δανειοδότηση, κατά την προτροπή Προβόπουλου, των μη επισφαλών επιχειρήσεων. Όλα αυτά παρά το γεγονός του κολοσσιαίου ποσού των δεκάδων δισεκατομμυρίων, υψηλού ποσοστού ανεξόφλητων και μη δυνάμενων να εξοφληθούν δανείων.

Η Standard & Poor’s στέλνει θετικά μηνύματα για την οικονομία, ενώ αναμένεται νέα αξιολόγηση στις 4.4, εκτιμωμένου ότι θα μας αναβαθμίσει. Σημειώνει πως η δημοσιονομική προσαρμογή είναι σημαντική και η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις και το προφίλ του χρέους είναι πλέον πολύ καλύτερο από ό,τι πριν λίγα χρόνια, ενώ τα χρηματοδοτικά κενά του προγράμματος είναι διασφαλισμένα.

Για φέτος προβλέπεται ύφεση -0,3% και για το ’15 αύξηση του Α.Ε.Π. 1,9%. Υπενθυμίζω ότι από το έτος 2008 αρχίζει η μείωση του Α.Ε.Π. με ετήσια ποσοστά 3 – 5 – 7 – 6,5 – 4% και συνολική μείωση του Α.Ε.Π. κατ’αυτά τα έτη 25%. Αυτή η δραματική μείωση, εκτός των άλλων, μειώνει και την μετρούμενη σχέση χρέους προς Α.Ε.Π., αφού αυτή υπολογίζεται επί συνεχώς μειούμενου Α.Ε.Π.

Περαιτέρω, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό του Α.Ε.Π. ελλειμματικά τεράστιο, ήδη κατά τους υποτιθέμενους ευτυχείς χρόνους, πριν από την κρίση, ήδη κατά το έτος 2013 έγινε θετικό (0,7%), για πρώτη φορά ύστερα από δεκαετίες.

Το κατά κεφαλήν εισόδημα των Ελλήνων έχει κατρακυλήσει βέβαια από το παρελθόν, το 2013 σε περίπου – κατά μία μέτρηση – 16.000 ευρώ, αλλά εξακολουθεί να μας διατηρεί στη χορεία των πλουσίων χωρών (αν δεν απατώμαι στην 30^η θέση). Τα spreads έχουν κατρακυλήσει, η απόδοση των 10ετών ομολόγων από κάπου 30% βρίσκεται σήμερα στα 6,53%. Το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι το 2014 και κατά τα επόμενα έτη θα είναι κάτω από το όριο του 3%. Η ανεργία στέκεται στο κολοσσιαίο 28%. Μόνη παρηγοριά ότι έχει κολλήσει και δεν αυξάνει. Και φοβάμαι ότι η ανεργία θα είναι το τελευταίο από τα δεινά μας που θα θεραπευθεί. Οι Έλληνες που ρέπουν στην αυτοαπασχόληση είχαν στήσει τεράστιο αριθμό από μαγαζάκια των 1-2 υπαλλήλων. Αυτά, μέσα στην κρίση δεν άντεξαν παρασύροντας στην ανεργία το προσωπικό τους. Η όποια ανάκαμψη δύσκολο να τους περιλάβει.

Φοβάμαι ότι η πορεία για εξωστρεφείς παραγωγικές επιχειρήσεις θα είναι δύσκολη και βραδεία.

Χαράς ευαγγέλια λοιπόν, Για εκείνους τους επιμελείς που μετράνε τα βελτιωμένα νούμερα, που, ασφαλώς, είναι αληθινά. Που, όμως, τα ευαγγέλια δεν αγγίζουν τους δεινοπαθούντες Έλληνες. Τους άνεργους, τις περικοπές των μισθών και συντάξεων, που δεν φτάνουν για να επιβιώσουν οι Έλληνες, που όσοι έχουν κάποιες καταθέσεις αντλούν από αυτές για να πληρώσουν τους φόρους ακίνητης περιουσίας, τους όποιους άλλους φόρους, με τρόμο ψυχής, ποιος θα πεθάνει πρώτος, οι καταθέσεις, οπότε καταρρέει ο καταθέτης, ή ο καταθέτης.

Να υπενθυμίσω ότι κάποτε πτωχεύσαμε. Επαναλαμβάνω: πτωχεύσαμε. Κλείσανε οι αγορές και έπαψαν να μας δανείζουν. Σηκώσαμε τα χέρια ψηλά, τρέξαμε στους εταίρους. Σώστε μας. Αυτοί τα βρήκαν σκούρα. Για πρώτη φορά συναντούσαν τέτοιο πράμα. Δεν ξέρουν τι να κάνουν. Να προστρέξουμε στο Δ.Ν.Τ. που ξέρει. Τα βρήκανε λοιπόν. Μας δώσανε, αν καλά θυμάμαι 110 δισ. Υπογράψαμε μνημόνια και έκτοτε για όλα φταίνε τα μνημόνια. Το Δ.Ν.Τ. συνομολόγησε κάποια λάθη που έκανε, τα διάφορα βραβεία Νομπέλ και όχι μόνο καταχέριασαν τους εταίρους μας και ιδιαίτερα την πρωτεργάτιδα Γερμανία, την οποία κατηγόρησαν μάλιστα ότι μας έρριξε στην άγρια λιτότητα για να μας τιμωρήσει, ο Τράγκας καθημερινώς εκπέμπει με μουσική το εμβατήριο “Erika Lied” και τη Μέρκελ με χιτλερικό μουστακάκι και τα γερμανικά στρατεύματα να παρελαύνουν με βήμα της χήνας, λέγοντας ότι βρισκόμαστε υπό γερμανική κατοχή. Και έτσι, κατά κάποιο τρόπο, δεν λέμε ότι δεν φταίξαμε και εμείς λιγάκι, αλλά και όχι να μας εξοντώσετε. Δείξτε και λίγη αλληλεγγύη. (Μεταξύ μας: η χορήγηση 300 δισ. δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί αλληλεγγύη βέβαια!!)

Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ το θέμα “λιτότης”. Είναι σίγουρο ότι όταν πτωχεύεις και δανείζεσαι μέχρι τώρα, μέσα σε 3 χρόνια, γύρω στα 300 δισ. Θα πρέπει κάτι να κάνεις και εσύ για να ισορροπήσεις. Δισεκατομμύρια ομολόγων είχες εκδώσει, δανειζόμενος ανηλεώς για να ικανοποιείς τους αγρότες με τα τρακτέρ (500 εκατ.), τις απαιτήσεις των όποιων απεργούντων για να σε ξαναψηφίσουν, τις εκατοντάδες χιλιάδες που προσλάμβανες στο δημόσιο τομέα (Θυμήθηκα ότι ο Καναδάς το 1995 κατέρρευσε, με χρέος που άγγιξε το 104% του Α.Ε.Π., τις δημόσιες δαπάνες να ανέρχονται στο 53% του Α.Ε.Π του. Μεταξύ των μέτρων που πήρε ήταν και η απόλυση 55.000 υπαλλήλων, από τις 260.000 του δημόσιου τομέα του. Εμάς ο αριθμός ανερχόταν σε 700.000 περίπου, με μικρότερο πληθυσμό, αλλά, έστω και με μεγαλύτερο χρέος, δεν αποφασίζουμε απολύσεις. Αυτά τα δισεκατομμύρια στα πληρώνουν οι εταίροι και το Δ.Ν.Τ., ώστε να σε βοηθήσουν και ανενόχλητος (συν κάποια κουρέματα) να ξανασταθείς στα πόδια σου, να ξεχάσεις τις παληές τακτικές, να δημιουργήσεις ένα σωστό κράτος, με σωστή δημόσια διοίκηση, να ζητήσεις να ανακάμψει η οικονομία σου, να ζητήσεις επενδύσεις από ντόπιους και ξένους. Ώσπου να γίνουν αυτά, πρέπει να βρεις λεφτά. Όσα από την ξένη βοήθεια δεν πάνε σε εξόφληση ομολόγων, σε τροφοδοτούν. Αυτά δεν φτάνουν. Έτσι αναγκάζεσαι να φτύσεις αίμα. Όταν δεν λειτουργεί η οικονομία σου, κάνεις άγρια αφαίμαξη των πολιτών σου. Ξέρετε κανέναν άλλο τρόπο; Γι’αυτό δεν παραπονούνται όλοι; Οι Πορτογάλλοι και οι Ιρλανδοί, οι Ισπανοί και οι Ιταλοί, τώρα και οι Γάλλοι, ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις που τις κατηγορούν για τη λιτότητα. Κατεβαίνουν σε διαδηλώσεις και τα σπάνε και οι συγκρούσεις δεν λείπουν.

Η λιτότης λοιπόν. Κάθε μέρα γι’αυτήν διαβάζω, τα Νομπέλ που είπα, έγκυροι αναλυτές ιδιαίτερα αγγλοσάξονες (που είναι βέβαιο ότι αντιμάχονται την Ε.Ε.), αξιωματούχοι ευρωπαϊκών κομμάτων, όλοι την μάχονται. Κανείς δεν έχει υποδείξει, εγώ τουλάχιστον δεν έχω διαβάσει, με ποίον τρόπο θα καταπολεμηθεί. Εδιάβασα κάποτε, ότι η τιμωρός Γερμανία πρέπει να αυξήσει τους μισθούς των υπαλλήλων της, ώστε αυτοί να μπορούν να αγοράζουν προϊόντα των λοιπών ευρωπαίων και έτσι να μειωθεί ο οικονομικός τους στεναγμός. Μιλήσανε για ευρωομόλογα, λες και αυτά δεν αποτελούν σε τελευταία ανάλυση πρόσθετη επιβάρυνση. Μιλήσανε για τραπεζική ένωση, που τώρα συζητείται να λειτουργήσει κάποτε, ώστε να ασκεί επιτήρηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, ώστε να μην πτωχεύσει. Εσείς ξέρετε άλλους τρόπους (όχι βέβαια νέους δανεισμούς) ώστε να κατασταλεί η λιτότης που μας επεβλήθη κατά κάποιες εκδοχές από τα λάθη του Δ.Ν.Τ. και την έλλειψη αλληλεγγύης των εταίρων μας;

Είχαμε μείνει, λοιπόν, στα χαράς ευαγγέλια και είπαμε ότι τα νούμερα ευτυχούν, ενώ οι πολίτες δυστυχούν. Πολλές οι ειρωνείες των αντιπολιτευομένων την κυβέρνηση κομμάτων, που, κάποια μάλιστα, είπανε ότι η σχεδιαζόμενη έξοδος στις αγορές είναι συμφωνημένη, προς όφελος μάλιστα των αγορών που την διαφημίζουν. Πάγια από τα κόμματα αυτά η υπενθύμιση των καθημερινών δεινών των Ελλήνων, με την μόνιμη επωδό ότι με αυτή την κυβέρνηση τίποτε δεν μπορεί να βελτιωθεί.

Είναι αλήθεια ότι αναζητούμε νέους ηλικιακά πολιτικούς. Να είναι φρέσκοι, με νέες ιδέες. Μας λείπουν, προκειμένου να αντικαταστήσουν ένα γερασμένο ηλικιακά και σε ιδέες πολιτικό κατεστημένο. Βέβαια, απαιτούμε αυτό το νέο στην ηλικία να μην κρύβει το παληό στην νοοτροπία, ούτε να είναι άδειο από φορτία.

Ο δυστυχισμένος Έλληνας καταγγέλλει κάποιους για τη δυστυχία του. Κάπως πρέπει να εκφράσει τα δεινά του. Κάποιοι του είπαν ότι φταίνε τα μνημόνια, το Δ.Ν.Τ. και οι τοκογλύφοι εταίροι, με μπροστάρη, βέβαια, τη Γερμανία, της οποίας αποτελούμε κατεχόμενη χώρα. Αυτοί οι κάποιοι επιχειρούν να ανέβουν στην εξουσία και δημοσκοπικά προηγούνται. Λογικό, όταν μέσα στα επιχειρήματά σου είναι να γαργαλάς ευήκοα ώτα. Αυτοί οι κάποιοι δεν έχουν να χάσουν τίποτε. Ανωδύνως μπορείς να λες ό,τι θέλεις, χωρίς να πληρώνεις. Μόνο κέρδος αποκομίζεις. Αυτός που κυβερνά, όμως, πρέπει, θέλει δεν θέλει, ματώνοντας την πολιτική του δημοφιλία, να εφαρμόσει τα όσα η χώρα του, η συμβληθείσα χώρα του, έχει δεσμευθεί να εφαρμόσει και τηρήσει, τα δυσάρεστα δηλαδή. Και παρά ταύτα, αυτός ο δυστυχής που κουβαλάει τα δυσάρεστα, βρίσκεται δημοσκοπικά σε απόσταση αναπνοής από τον πρώτο, εάν δεν προηγείται σε κάποιες μετρήσεις. Περιέργως. Που σημαίνει ότι υπάρχει ένας εκλογικός πληθυσμός που δεν υποκύπτει στον λαϊκισμό. Αυτός, λοιπόν, ο δυστυχής, εφαρμόζει ένα λαϊκά δυσάρεστο. Επαναλαμβάνω: αναγκάζεται σε δυσάρεστο πρόγραμμα. Καλό, κακό, κουτσό, στραβό και ανάποδο, αυτό είναι. Δεν υπάρχει άλλο. Ερώτημα προς την αντίρροπη πλευρά. Εσείς έχετε πρόγραμμα; Για πρόγραμμα μιλάμε. Έχετε τρόπο να βρείτε παράδες, χωρίς να γινόσαστε δυσάρεστοι; Δεν μιλάμε για εύκολες καταγγελίες. Πέραν των εξαγγελιών ότι θα αυξήσετε τους κατώτερους μισθούς, ότι θα μειώσετε τον φόρο ακίνητης περιουσίας, θα επαναπροσλάβετε όσους δημόσιους υπάλληλους θα απολυθούν. Ότι θα ακυρώσετε τις συμφωνίες που προκύπτουν από το “ξεπούλημα” της δημόσιας περιουσίας, του δημόσιου πλούτου (την COSCO τι θα την κάνετε που οδήγησε τον Πειραιά στην “κατάντια” να κοντεύει να γίνει το πρώτο λιμάνι της Μεσογείου; Για την παραχώρηση του Ελληνικού δεν έχω πληροφορηθεί την θέση σας).

Καταγγέλλεται η κυβέρνηση ότι δεν διαθέτει αναπτυξιακό πρόγραμμα. Εσείς το έχετε ετοιμάσει; Λέτε πάντα “ναι” σε κάθε αίτημα οποιασδήποτε ομάδας πολιτών και πάντα “όχι” σε κάθε τι κυβερνητικό.

Η αντικυβερνητική πλευρά, στο σύνολό της, διαλαλεί ότι θα ακυρώσει κάθε μνημόνιο και κάθε δανειακή σύμβαση. Ένα από τα κόμματα αυτής της πλευράς, ο ΣΥΡΙΖΑ, πρόσφατα αναπτύσσει διγλωσσία. Προχθές, ο κ. Δραγασάκης, απευθυνόμενος σε Γερμανούς κοινοβουλευτικούς, παρουσίασε μιαν όψη απροσδόκητη, παντελώς αντίθετη προς τα άλλοτε εκτιθέμενα. Μίλησε ότι έχει επίγνωση ότι η κρίση είναι δική μας, από αυτήν την σκοπιά προσεγγίζουμε το πρόβλημα και όχι από την σκοπιά η οποία θεωρεί ότι μας φταίνε οι ξένοι για το πρόβλημά μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, είπε, αποτελεί έναν αξιόπιστο συνομιλητή και πολιτική δύναμη διατεθειμένη να συνομιλήσει με τους εταίρους για έξοδο της Ελλάδας από την κρίση. Τι σχέση έχουν αυτά με την πάγια τακτική και συνεχώς, επί έτη, επαναλαμβανόμενη ότι την επομένη της ανάληψης της εξουσίας θα ακυρώσουν κάθε μνημόνιο και κάθε δανειακή σύμβαση, διότι αυτά μας εβύθισαν στην κρίση, με υπαιτιότητα των ξένων (Δ.Ν.Τ., εταίροι, Ε.Κ.Τ.) που μας επέβαλαν; Τώρα συνομολογείται ότι η κρίση είναι δική μας και ότι δεν φταίνε οι ξένοι για το πρόβλημά μας. Όμως, μέγα πλήθος του ελληνικού λαού είχε πεισθεί από τα πες-πες και το γαργάλημα των αυτιών, ότι η Μέρκελ μας οδήγησε εκεί και μας έχει και υπό κατοχή. Ποιος, τώρα, από τον ΣΥΡΙΖΑ θα έχει την τόλμη και την ειλικρίνεια να του αλλάξει τις πεποιθήσεις που του είχαν ενσταλάξει τόσα χρόνια και που κέρδισαν έτσι τη δημοσκοπική του προτίμηση; Οι δηλώσεις Δραγασάκη δεν σχολιάστηκαν από το κόμμα του. Το απέφυγαν επιμελώς. Μόνο ο Αλ. Αλαβάνος, άλλοτε αρχηγός του (τώρα δεν έχει καμμία σχέση), είπε ότι αυτές αποτελούν προσβολή για τον ελληνικό λαό και όνειδος για την ελληνική Βουλή.

Την επόμενη ημέρα, στη Βουλή, ο κ. Τσίπρας είπε τα ακόλουθα, που παραθέτω χωρίς σχολιασμό: «Ένα νέο έγκλημα συντελείται. Έγκλημα κοινωνικό, οικονομικό, εθνικό. Η κυβέρνηση Σαμαρά παραδίδει δεμένους χειροπόδαρα εκατομμύρια εργαζόμενους σε μια σύγχρονη δουλεία. Καταστρέφει την εγχώρια κτηνοτροφία. Κηρύσσει διωγμό σε παραδοσιακά επαγγέλματα, όπως του φαρμακοποιού, του οδηγού ταξί, του αρτοποιού, του βιβλιοπώλη. Η κυβέρνηση έχει ξεπεράσει κάθε όριο στο ψέμα και την εξαπάτηση. Διαλύει την κοινωνία, Ξεπουλάει την Ελλάδα κομμάτι κομμάτι. Θεσμοθετεί ένα νέο γύρο βαρβαρότητας, που εγγυάται την επιδείνωση της ελληνικής τραγωδίας. Κυβέρνηση, τρόικα, ξένη και ντόπια διαπλοκή ξεκοκαλίζουν ό,τι έχει απομείνει από τρία χρόνια λεηλασίας. Εκχωρούν τον έλεγχο των τραπεζών και μαζί τον έλεγχο της οικονομίας, του συνόλου σχεδόν της ιδιωτικής περιουσίας και, τελικώς, της χώρας στα χέρια ξένων και εγχώριων κερδοσκόπων. Κλέβουν το ψωμί από το τραπέζι του εργαζόμενου. Πρόκειται για έγκλημα προμελετημένο.». Πρόσθεσε δε, ότι όταν ανέλθει το κόμμα του στην εξουσία (επί λέξει) «θα ξηλώσει μία μία τις διατάξεις του αίσχους, της εκποίησης, της κοινωνικής διάλυσης».

Απλά διερωτώμαι, αν αυτά τα εκτεθέντα αποτελούν υπεύθυνη άσκηση πολιτικής, από μιαν αξιωματική αντιπολίτευση. Ακόμη, τι είδους ποιοτικός συσχετισμός υπάρχει, μεταξύ των όσων ο κ. Δραγασάκης εξέθεσε στους Γερμανούς κοινοβουλευτικούς και των προθέσεων του κ. Τσίπρα.

Αν όλα αυτά συνδυαστούν και με τα όσα ακολούθησαν στην Βουλή, με τις απερίγραπτες προτάσεις δυσπιστίας, γεννώνται υποψίες περί απώλειας ψυχραιμίας, συνεπεία ανεπιθύμητων πολιτικών εξελίξεων.

Ας προχωρήσουμε. Τα χαράς ευαγγέλια, με ό,τι ευμενές περιέχουν, αποτελούν κάποια πρώτα βήματα, κάποια αναγκαία στοιχεία υποδομής για ό,τι περαιτέρω πρόκειται με αυτά να θεμελιωθεί. Δεν αλλάζουν την υφιστάμενη κατάσταση της οικονομίας. Όταν έχεις πτωχεύσει και κυνηγάς και το τελευταίο δίφραγκο, θα πονέσεις πολύ για να ξανασταθείς στα πόδια σου. Ο δρόμος για την ανάκαμψη είναι πολύ μακρύς. Θα στενάξουμε. Όπως και οι άλλες χώρες του Νότου που είχαν παράλληλα με εμάς προβλήματα.

Εμείς θα ξαναβγούμε στις αγορές. Οι αγορές άρχισαν να μας εμπιστεύονται. Ακόμη. Οι επενδυτές επανέρχονται. Νέες αξιόλογες επενδύσεις, μέσω COSCO στον Πειραιά. Νέα αλλοδαπά κεφάλαια τοποθετούνται στις τράπεζες και το χρηματιστήριο και δηλώνονται προθέσεις συμμετοχής σε αποκρατικοποιήσεις. Το Ελληνικό, μεγαλειώδες επίτευγμα, αποτελεί μιαν επένδυση πολλών δισεκατομμυρίων που θα εξελιχθεί σε έναν επικερδή, για το Δημόσιο, οικισμό με πλήρεις υποδομές και στόχο επίσκεψης τουριστών, που θα αλλάξει την παραλιακή όψη. Αναμένω τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό το ζήτημα.

Μιλάμε για τους άθλιους εταίρους μας. Ας αποτολμήσω μιαν μη αποδεικνυόμενη πρόβλεψη. Είναι σίγουρο ότι θα ξαναπάρουν τα δανεικά ή, τουλάχιστον, όλα; Μήπως, κάποτε, ενόψει των τεραστίων δυσχερειών μας για εξόφληση ενός κολοσσιαίου ποσού, που τις γνωρίζουν και ύστερα από 10ετείς και 15ετείς παρατάσεις που μας έχουν δώσει για τόκους και χρεωλύσια (αν θυμάμαι καλά αυτές φτάνουν μέχρι το 2042;) παραιτηθούν κάποτε των αξιώσεών τους; Παρά ταύτα εξακολουθούν να αυξάνουν τα δανεικά, συνεχίζοντας και μέσα στα 2014 και 2015. Διότι τους ενδιαφέρει, για την ευρωπαϊκή ισορροπία (και όχι μήπως καταρρεύσει η Ευρωζώνη), η πολιτική και η με αυτήν συνδεδεμένη οικονομική σταθερότητα στη χώρα μας. Επειδή δεν θα σας αρέσει αν τούτο το χαρακτηρίσω “αλληλεγγύη”, αφού τούτο θα αποτελούσε, για πολλούς, ευγενική παραχώρηση προς τυραννικούς εταίρους, ας το ονομάσω “καλώς εννοούμενο συμφέρον” των ευρωπαίων εταίρων. Και πληρώνουν γι’αυτό. Και δεν θα μας αφήσουν να πεθάνουμε. Όπως δεν θα πεθάνει και η Ευρώπη και η Ευρωζώνη, παρά τις καατά καιρούς, κακόβουλες κατ’εμέ, προβλέψεις των αγγλοσαξώνων.

Είχα πει κάποτε ότι η Ευρώπη παραπαίει. Δεν το ανακαλώ. Έχει χάσει το παιχνίδι του παγκόσμιου ανταγωνισμού, υπέρ της ανατολής. Έχει 26 εκατομμύρια ανέργους σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάποτε κατείχε το 50% της παγκόσμιας παραγωγής. Τώρα το 19%. Η ετήσια αύξηση του Α.Ε.Π. δεν φτάνει, στον μέσο όρο, το 1%. Η ανατολή αγγίζει το 7% (Κίνα), 5% περίπου (Ινδία). Και ξέρετε γιατί; Το έχει εξηγήσει η “καταραμένη” καγκελάριος με τη φόρμουλα: «7,25,50». Δηλαδή η Ευρώπη, έχουσα το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 25% του παγκόσμιου Α.Ε.Π., καταβάλλει το 50% των παγκοσμίων κοινωνικών δαπανών. Γιατί; Διότι οι Ευρωπαίοι, μόνοι αυτοί στον κόσμο, έχουν κατακτήσει ένα μοναδικό κράτος πρόνοιας. Δεν θέλουν τούτο να χαθεί. Και υπερδανείζονται. Ώστε αυτό το επίτευγμα να μη χαθεί.

Ακόμη, ας πω και μια κακία. Όσοι νομίζουν ότι οι εταίροι-δανειστές μας, οι οποίοι έχουν εκταμιεύσει μέσα σε 3-4 χρόνια, 300 δισ. για μιαν παραπαίουσα οικονομία (τη δική μας), μπορούν να δεχθούν εκβιασμούς, πλανώνται πλάνην οικτράν. Στην Ευρώπη επικρατεί “διασωστική κόπωση” και ουδείς θα βάλει πλέον το χέρι στην τσέπη για κάποιους που παραμένουν κολλημένοι στο παρελθόν. Υπάρχουν και άλλοι λαοί ευρωπαϊκοί που έχουν προβλήματα και που σίγουρα δεν θα στηρίξουν τους γηράσκοντες αεί μη διδασκόμενους, όπως όλα τα ανωτέρω ανέπτυξε γνωστός δημοσιογράφος – οικονομολόγος.

Ο Γιόζεφ Σουμπέτερ δίδαξε τη δημιουργική καταστροφή. Μόνη μας ελπίδα να αποφύγουμε την κανονική καταστροφή. Αδυσώπητα πρέπει το παληό να καταστραφεί και αδυσώπητα το καινούργιο να γεννηθεί.

Επομένως, ας αναζητήσουμε για την πορεία μας, μιαν εποικοδομητική πρόταση, που να στέκει κριτικά απέναντι σε ένα πολιτικό παρελθόν, με όσες απαρέσκειες διαθέτει, και απέναντι στις άναρθρες κραυγές της αντιμνημονιακής φάσης.

Επιθυμώ, πριν κλείσω, να τοποθετηθώ έναντι της κυβέρνησης. Δεν θα την χαρακτήριζα αρνητική, αν ληφθεί υπόψη το σύνολο των τρομακτικών δυσχερειών που αντιμετώπισε προκειμένου να εφαρμόσει τα όσα, συμβληθείσα, χρειάστηκε να εφαρμόσει και τηρήσει και που παρά ταύτα παρήγαγε κάποιο έργο που τελικά οδήγησε στις ευμενείς εξελίξεις που εξέθεσα στην αρχή της ομιλίας μου και που αναγνωρίσθηκαν σε διεθνές επίπεδο. Ας είμαστε, όμως, ειλικρινείς. Δεν είναι ό,τι καλύτερο και είναι μακρυά από ό,τι επιθυμούμε. Πλήθος οι αστοχίες, τα κατάλοιπα του πελατειακού κράτους, έστω και όχι τόσα όπως στο παρελθόν, εξακολουθούν να λειτουργούν. Ελάχιστοι από τους υπουργούς παράγουν θετικό έργο και σε πλείστες περιπτώσεις προκαλείται το δημόσιο αίσθημα.

Τελειώνω με την επισήμανση ότι έχουμε αφήσει (ελπίζω οριστικά) το 2010, αποφύγαμε την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία και το grexit, η ιδιότης μας ως μέλους της Ε.Ε. μας διέσωσε, δεν παρασυρθήκαμε από τον άλογο ζήλο εκείνων που μιλούν για δυνάμεις κατοχής και τοκογλύφους εταίρους και όσες καταστροφικές λύσεις αυτοί επρότειναν. Όλα νομίζω ότι αλλάζουν γρηγορότερα και σε λίγα χρόνια θα τείνουμε να λησμονήσουμε μιαν από τις φρικτότερες εθνικές εμπειρίες της ιστορίας μας.

Ας κλείσουμε αισιόδοξα με τον στίχο του εθνικού ποιητή μας «Έστησ’ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη» κι ας ευχηθούμε να χορέψουμε τον Έρωτά μας, τον καλό εαυτό μας που θα ξαναβρούμε, με έναν σύντομο ευτυχή Απρίλη.

-*-*-*-

Επισημαίνεται ότι πρόκειται για εισήγηση της 31^ης Μαρτίου 2014 και, ως εκ τούτου, έκτοτε μεσολάβησαν εξελίξεις που δεν αποτυπώνονται στο κείμενο.