ΛΟΥΚΑΣ ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Αντιαναπτυξιακό μέτρο οι περικοπές στους μισθούς

("Εφημερίδα του Κ.Σ.Μ."/Τεύχος 186/Οκτώβριος 2016)

 

Από τα μέσα του 2010, όταν η ελληνική οικονομία κινείται στον αστερισμό των «μνημονίων» έχουν πραγματοποιηθεί αλλεπάλληλες μειώσεις μισθών και συντάξεων. Με την περιβόητη πράξη του υπουργικού συμβουλίου της Κυβέρνησης του Παπαδήμου αλλά και άλλων νομοθετημάτων, περιορίσθηκαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και συρρικνώθηκε μέρος των εργασιακών σχέσεων. Ο κατώτατος μισθός μειώνεται αισθητά και συγκεκριμένα στους νεοπροσλαμβανόμενους νέους κάτω των 26 χρόνων. Οι ωριμάνσεις πάγωσαν, αρκετά επιδόματα στους μισθούς αλλά και στις συντάξεις καταργήθηκαν, στους δημόσιους υπαλλήλους καταργήθηκε ο 13^ος και 14^ος μισθός. Τα επιχειρήματα των στελεχών του ΔΝΤ για τις μειώσεις στο μισθολογικό κόστος, είναι ότι η μείωση του κόστους παραγωγής, θα συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, με στόχο να τονωθούν η παραγωγή και οι εξαγωγές. Όμως παράλληλα με την περικοπή των μισθών ακολούθησε με την αύξηση όλων των άμεσων και έμμεσων φόρων, με αποτέλεσμα το κόστος των πρώτων υλών, ενέργειας, μεταφορών, επικοινωνιών, χρηματοδότησης και άλλων υποστηρικτικών υπηρεσιών των επιχειρήσεων να σημειώσει άνοδο, εξανεμίζοντας τις όποιες περικοπές στο μισθολογικό κόστος.

Οι εργαζόμενοι στην πραγματικότητα, έχουν απωλέσει περί το 25% του διαθέσιμου εισοδήματός τους, εξ αιτίας των μειώσεων στις ονομαστικές αποδοχές και τις αυξήσεις στην φορολογία. Το ποσοστό αυτό της μείωσης το κέρδισαν αφ’ ενός οι επιχειρήσεις, για να το απωλέσουν αφ’ ετέρου, λόγω των αυξήσεων στο μη μισθολογικό κόστος παραγωγής, αλλά και το δημόσιο δεν καρπώθηκε τις αυξήσεις στους φόρους, προτεραιότητα του δημοσίου αποτελεί η μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων καθώς και η αποπληρωμή των τοκοχρεωλυσιών. Οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν επωφελήθηκαν από την μείωση των μισθών. Αντιθέτως μειώθηκε αισθητά η εγχώρια ζήτηση με αποτέλεσμα αρκετές μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις να κηρύξουν πτώχευση και πολλοί ελευθεροεπαγγελματίες να δυσκολεύονται να επιβιώσουν. Η μειώσεις των μισθών στο βαθμό που δεν συνοδεύονται με σημαντικές επενδύσεις, για να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, είναι επακόλουθο να μην οδηγούν όπως τελικά έγινε στα τελευταία χρόνια.

Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ, στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων για τα κρίσιμα εργασιακά ζητήματα, που θα πραγματοποιηθούν στα μέσα Σεπτεμβρίου στην Αθήνα επιμένουν στις θέσεις τους για μείωση του κατώτατου μισθού, κατάργηση της Εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας και αντικατάσταση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας με τις επιχειρησιακές, καθώς και αύξηση του ορίου των απολύσεων σε επίπεδο επιχείρησης από 5% σε 10%. Οι προτάσεις για την μείωση των μισθών, όπως εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές, είναι αποσπασματικές και αντιαναπτυξιακές. Επειδή έχει αποδειχθεί στο πεδίο εφαρμογής των παραπάνω μέτρων, ότι η μείωση του μισθολογικού κόστους, δεν βοηθά την ελληνική οικονομία, η οποία απευθύνεται σε μεγάλο βαθμό στην εσωτερική ζήτηση. Το μεγαλύτερο ποσοστό των μισθών τροφοδοτεί την κατανάλωση, όπως τρόφιμα, είδη πρώτης ανάγκης, υπηρεσίες στέγαση. Αγαθά και υπηρεσίες που προσφέρει η εγχώρια οικονομία, χωρίς να επηρεάζουν σημαντικά τις εισαγωγές. Η περικοπή στους μισθούς θα επιφέρει ισόποση απώλεια κερδών για τις επιχειρήσεις και εισοδήματος για τους ελευθεροεπαγγελματίες.

Η πλήρης «απελευθέρωση» των εργασιακών σχέσεων στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την όξυνση της ανισοκατανομής των εισοδημάτων, η οποία έχει ενταθεί από τα πρώτα χρόνια των «μνημονίων», είναι σχεδόν βέβαιο, πώς θα οδηγήσει μέσω της συνεχιζόμενης μείωσης της ζήτησης θα οδηγήσει σε πτώχευση αρκετές μικρές επιχειρήσεις που δεν προωθούν τις εξαγωγές και στηρίζονται ως επί το πλείστον στην εσωτερική κατανάλωση. Το ελληνικό σύστημα παραγωγής έχει τις ιδιομορφίες του και διαφέρει σε αρκετά σημεία από το αντίστοιχο των αναπτυγμένων χωρών της Δύσης. Στηρίζεται σε μικρές επιχειρήσεις 10-15 ατόμων, οι οποίες δεν έχουν αναπτύξει καινοτομία ή υψηλή τεχνολογία. Οι προκλήσεις των καιρών μας απαιτούν, η ελληνική επιχειρηματικότητα να μετασχηματισθεί και να εκσυγχρονισθεί, αλλά έως ότου γίνει εφαρμόσιμη αυτή η πράξη, παρεμβάσεις που μειώνουν διαρκώς την ζήτηση μέσω της μείωσης των μισθών, απειλούν με εξαφάνιση την ελληνική μικρομεσαία επιχείρηση.

Το μισθολογικό κόστος στη χώρα μας, είναι χαμηλό συγκρινόμενο με το κόστος ζωής.

Η περαιτέρω μείωση του, θα επιφέρει κοινωνικές ταραχές και ενδεχομένως πολιτική αστάθεια. Η χώρα έχει ανάγκη από πολιτική σταθερότητα, εργασιακή ειρήνη, σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στην πολιτεία, στις επιχειρήσεις και στον κόσμο της εργασίας. Είναι προς το συμφέρον της ελληνικής οικονομίας, να παραμείνει το ύψος των αποδοχών και να ευρεθούν διάφοροι τρόποι ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων όπως η μείωση του κόστους χρηματοδότησης ή το κίνητρο ενοποίησης των μικρών επιχειρήσεων, ώστε να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και να αναπτυχθεί ο εξαγωγικός τους προσανατολισμός.